1961 yılında Ordu’nun Kabadüz ilçesi Yeşilyurt Köyü’nde doğdu. İlkokulu köyünde okudu. 1980 yılında Sakarya İmam Hatip Lisesi’nden, 1984 yılında ise Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu. Aynı fakültede 1987 yılında “Kur’an’daki Tekrarlar” isimli Tefsir Usulü teziyle Yüksek lisansını, “İlahi Dinlerde Melek İnancı” isimli Dinler Tarihi teziyle de 1993 yılında Doktorasını tamamladı. Aynı yıl Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dinler Tarihi Anabilim Dalına yardımcı doçent olarak atandı. 1998’de Doçent, 2004’de Profesör oldu. 2006-2011 yıllarında aynı fakültede Dekanlık görevini ifa etti. 1993-2013 yılları arasında Dinler Tarihi, Kur’an-ı Kerim, Dini Musiki dersleri vererek aynı fakültede 20 yıl hocalığını sürdürdü. Ayrıca 10 yıl boyunca Sakarya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi’nde Uygarlık Tarihi, Fen Edebiyat Fakültesi’nde ise felsefe dersleri verdi. 2008 yılında başladığı Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Önlisans İlahiyat Fakültesi Genel Koordinatörlük görevini sürdürmektedir. 2011-2017 yıllarında Diyanet İşleri Başkanlığı’nda Eğitim Hizmetleri genel Müdürü görevini yürütürken 8 Haziran 2017’de Yalova Üniversitesi Rektörü oldu. 18 Eylül 2017 tarihinde ise Diyanet İşleri Başkanlığı görevine atandı. 4 çocuk babası olan Ali Erbaş Arapça ve Fransızca bilmektedir.
İLMî MÜKTESEBÂTI
1976 yılında başladığı Ordu İmam Hatip Lisesi birinci sınıfının sonunda girmiş olduğu Devlet Parasız Yatılılık sınavını kazanarak 1977 yılında Sakarya İHL’nin ikinci sınıfından devam etti ve üç yıl boyunca o yıllarda en başarılı öğretmenlerin görev yaptığı nitelikli bir okulda eğitim görme şansını elde etmiş oldu. Okul derslerinin haricinde münazara, şiir okuma-yazma, kompozisyon, hadis ezberleme, bilgi yarışmaları gibi sosyal etkinliklere ve MTTB’nin etkinliklerine katılarak kendisini geliştirmeye çalıştı. 1980 yılında İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü’nü kazandı ve İstanbul’a üniversite hayatına başladı. İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü 1982’de Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ne dönüştürülünce, fakültede eğitimine devam etti ve 1993’te doktorasını tamamlayıncaya kadar ilmî çalışmalarını sürdürdü.
1980, 1981, 1982 yıllarında Vefa İlim Yayma Yüksek Tahsil Talebe Yurdu’nda kaldı. Lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimleri sürecinde 13 yıl yaşadığı İstanbul’da başta İlim Yayma Yurdu’nda yapılan özel dersler olmak üzere pekçok hocaefendinin ders halkalarına katılma ve özel dersler alma imkanı buldu. Bu bağlamda Abdurrahman Gürses ve İsmail Biçer’den Kur’an-ı Kerim, tashih-i huruf; Fatih İsmailağa Camii’nde İrfan Sönmez hocaefendiden Sarf ve nahiv (emsile, bina, maksut, avâmil, izhar); Fatih Manisalı Mehmet Paşa Camii İmamı Mehmet Açıkgöz hocaefendiden Nahiv (Katrunneda); Karagümrük Mesih Mehmet Paşa Camii İmamı Ezherli Ahmet Efendiden İzhar ve Fıkıh (Merakı’l-Felah); Emin Saraç hocaefendiden Tefsir (Muhtasar İbn Kesir Tefsiri, Sabuni, Ahkam Ayetleri Tefsiri), Hadis (Sahihi Müslim), Ahlak (Aliyyü’l-Kârî, Şifa-i Şerif); Haseki Eğitim Merkezi’nde Mehmet Savaş hocaefendiden Nahiv (Katrunneda), Fıkıh, (İbn Melek, Menar, Kudûrî, Hidaye), İslam Tarihi (Siretü İbn İshâk); Halil Gönenç hocaefendiden Tefsir (Nesefî tefsiri, Ebussuud tefsiri), Belâğat (el-Belâğatü’l-Vâdıha). İSAV’da Ali Özek hocaefendiden Zemahşerî, Keşşaf tefsiri. Ayrıca Tefsir Ana Bilim Dalı yüksek lisans programında Muhammed Eroğlu’dan Kurtubî tefsiri; Ali Turgut’tan Mebahis fi Ulumi’l-Kur’an (Tefsir Usulü).
İstanbul’un önemli Musiki üstadları ve bestekarları Hafız Amir Ateş, Hafız Zeki Altun, Hafız Habil Öndeş, Hafız Dursun Çakmak hocaefendilerden Dini Musiki dersleri aldı ve uzun yıllar meşketti. Fransız konsolosluğu bünyesinde bulunan Fransız Kültür Merkezi’nde ve Kadıköy Batı Dilleri Merkezi’nde Fransızca kurslarına devam etti. Bu kurslarda öğrendiği Fransızca ile gittiği Fransa’nın Paris ve Strasbourg şehirlerinde yaklaşık on ay kalarak Dinler Tarihi alanında araştırmalar yaptı.
ESERLERİ
Kur’an’daki Tekrarlar ve Hikmetleri (yüksek Lisans Tezi).
Melekler Alemi (Doktora Tezi, Nun Yayınları)
Namaz Rehberi (Tanımlar ve namazda okuduğumuz dua ve namaz surelerinin anlamaları).
Kur’an’dan Dualar.
Dinler Tarihi Sözlüğü (Mircea Eliade’den, Fransızca’dan çeviri, İnsan Yayınları).
Engizisyon, Ortaçağ Hıristiyan Dünyasında Dinsel Şiddet (Guy Testas’tan Fransızca’dan çeviri, İnsan Yayınları).
İslamla Yüzleşen Batı (Michel Lelong’dan, Fransızca’dan çeviri)
Hıristiyanlık (Reddiye geleneği metoduyla kaleme alınmış, eleştirel ve İncillerdeki çelişkiler merkezli, İnsan Yayınları)
Hıristiyanlık’ta Reform ve Protestanlık Tarihi (Eleştirel, İnsan Yayınları, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları).
MAKALELERİ
“İyi ve Kötü Kavramları Üzerine”, Diyanet Aylık Dergi, Ekim 2007, s. 34-37
“Hz. Peygamber ve Doğruluk”, Rahmet Dergisi, Kocaeli, Nisan 2007, s. 5-7
“İslam’ın Temsil ve Takdiminde Doğru Tutumların Belirlenmesi”, Diyanet İlmi Dergi, Ekim-Kasım-Aralık 2006, c.42, s. 79-92
“İncil’de Yahudi İmajı”, EKEV Akademi Dergisi, yıl: 7 (2003), sy: 17, s. 1-18
“Muhtelif Dinlerde Su Motifi”, EKEV Akademi Dergisi, yıl: 7 (2003), sy. 20, s. 241-259
“İn’ikâsât en-Nemûzec el-Protestânî fi’l-âlemi’t-Türkî el-İslâmî, Havliye, Mısır el-Ezher Üniversitesi, sy.
“Turks ın Frence”, Yeni Türkiye Dergisi, the Turks Projesi, (Uluslar arası Hakemli Proje), Ankara 2002, c. 20, s.732-741
“Pavlus’a Göre Diriliş ve Ruhun Ölümsüzlüğü Meselesi”, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı, 3/2001, s. 7-22
“İslam Dışı Dinlerde Hac”, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (hakemli), sayı, 5/2002, s. 97-120
“Hıristiyan Misyonerliğine Genel Bir Bakış” Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı, 7/2003, s. 1-21
“Kitab-ı Mukaddes’in Tahrifi Konusuna Klasik İslâmî Kaynakların Yaklaşımı”, Jean -Marie Gaudeul ve Robert Caspar’dan Çeviri (Fransızca’dan), Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı, 7/2003, s. 131-167
“La Concorde Islamo-Chretienne La Tolerancede L’Islam”, Multitudes, Septembre 2002, Paris, s. 19-23
“La Fetede Nawruz”, Multitudes, Septembre 2002, Paris, s. 27-30
“İfrit”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam ansiklopedisi (DİA), İstanbul 2000, c. 21, s. 516-517
“Müslüman Hıristiyan Münasebetleri Sürecinde Hıristiyanların İslam’a ve Müslümanlara Bakışı”, İLAM (İslâmî Araştırmalar Merkezi) Araştırma Dergisi, İstanbul 1998, c. III, sy. 1, s. 117-153
“Melek”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam ansiklopedisi (DİA),.
“Günümüz Fransa’sının Sosyo-Kültürel Yapısı ve Fransa’da Yaşayan Türkler”, Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı 114, Haziran 1998, s. 81-92
“Reenkarnasyonu Çağrıştırdığı İddia edilen Bazı Ayetlerle ilgili Müfessirlerin Görüşleri”, Yeni Dünya, Şubat 1995, s. 34-36
“Fransız Basınında İslam Korkusu ve Subjektivite”, Yeni Dünya, Ocak 1995, s. 30-32
“Melek Düşüncesinin Farklı İnançlardaki Tezahürleri”, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı, 1/1996, s. 107-128
“Hoşgörü Noktasında Yahudi, Hıristiyan ve Müslümanların Birbirlerine Yaklaşımları”, İlim ve Sanat, c. I-II, sy. 44-45, İst. 1997, s. 156-164
“Noel ve Yılbaşının Dini ve Kültürel Boyutu”, İlim ve Sanat, c. III-IV, sy. 46-47, İst. 1997, s. 143-153
“Melekleri Niçin Kadın Şeklinde Temsil ederler?”, Kadın ve Aile , sy. 111, İst. 1994, s. 42
“Ramazanı Karşılarken”, Yeni Şafak, 11 Ağustos 2010
“İnnî Sâim” (Ben Oruçluyum), Yeni Şafak, 12 Ağustos 2010
“Peygamberimizin Ramazan ile ilgili Hutbesi, Yeni Şafak, 13 Ağustos 2010
“Onbir Ayın Sultanı”, Yeni Şafak, 14 Ağustos 2010
“Ramazan orucunu hangi durumlarda erteleyebilir ya da bozabiliriz?”, Yeni Şafak, 15 Ağustos 2010
“Orucu bozan ve bozmayan hususlardan bazıları”, Yeni Şafak, 16 Ağustos 2010
“Teravih namazı ve önemi”, Yeni Şafak, 17 Ağustos 2010
“İftar sofraları”, Yeni Şafak, 18 Ağustos 2010
“Ramazan ve Kur’an”, Yeni Şafak, 19 Ağustos 2010
“Ramazanda kazanacağımız önemli bir alışkanlık: Okumak”, Yeni Şafak, 20 Ağustos 2010
“Ramazan ve sabır”, Yeni Şafak, 21 Ağustos 2010
“Müslüman ve şükür”, Yeni Şafak, 22 Ağustos 2010
“Hayırda yarışmak”, Yeni Şafak, 23 Ağustos 2010
“Zekatın önemi”, Yeni Şafak, 24 Ağustos 2010
“Zekatın şartları, zekata tabi olmayan ve olan mallar”, Yeni Şafak, 25 Ağustos 2010
“Zekatın dağıtımı”, Yeni Şafak, 26 Ağustos 2010
“Yedi sınıf insan”, Yeni Şafak, 27 Ağustos 2010
“Yedi sınıf insandan ikincisi: Allah’a ibadetle büyüyen genç”, Yeni Şafak, 28 Ağustos 2010
“Yedi sınıf insandan üçüncüsü: Kalbi mescitlere bağlı kimse”, Yeni Şafak, 29 Ağustos 2010
“Yedi sınıf insandan dördüncüsü: Birbirlerini Allah için sevip buluşmaları ve ayrılmaları Allah için olan iki insan”, Yeni Şafak, 30 Ağustos 2010
“Yedi sınıf insanın beşincisi: Güzel ve mevki sahibi bir kadının gayr-i meşru davetine “Ben Allah’tan korkarım” diye yaklaşmayan yiğit”, Yeni Şafak, 31 Ağustos 2010
“Yedi sınıf insanın altıncısı: Sağ elinin verdiğini sol elinin bilemeyeceği kadar gizli sadaka veren kimse”, Yeni Şafak, 01 Eylül 2010
“Yedi sınıf insandan yedincisi: Tenhada Allah’ı anıp göz yaşı döken kişi”, Yeni Şafak, 02 Eylül 2010
“İ’tikâf”, Yeni Şafak, 03 Eylül 2010
“Namazdaki işaretleri gör (Mevlana)”, Yeni Şafak, 04 Eylül 2010
“Fitre”, Yeni Şafak, 05 Eylül 2010
“Kadir gecesi), Yeni Şafak, 06 Eylül 2010
“Ramazana veda ve muhasebe”, Yeni Şafak, 08 Eylül 2010
“Bayram ve mahiyeti”, Yeni Şafak, 09 Eylül 2010
“Sıla-i Rahim (akraba ziyareti)”, Yeni Şafak, 10 Eylül 2010
“Bayram, kardeşlik ve iyilikte dayanışma”, Yeni Şafak, 11 Eylül 2010
“Kur’an eğitimi ve Yaz Kur’an Kursları”, Diyanet Aylık Dergi, Haziran 2011, s.30
“Arınma ve korunma ayı: Ramazan”, Diyanet Aylık Dergi, Ağustos 2011, s. 36
“Noel’in Tarihi Seyri”, Diyanet Aylık Dergi, Ocak 2012, s. 29
“Diyanet İşleri Başkanlığının Kur’an öğretimi ile ilgili hizmetleri”, Diyanet Aylık Dergi, Haziran 2012, s. 21
“Camiler ve Engelliler”, Diyanet Aylık Dergi, Ekim 2012, s. 34
“Batı’nın Son Bulmayan İddiası/İftirası: İslam ve Şiddet”, Diyanet Aylık Dergi, Aralık 2012, s. 37
“Ortaçağ Hristiyan Dünyasında Dinsel Şiddet: Çatışmalar ve Engizisyon”, Diyanet Aylık Dergi, Ocak 2013, s. 43
“Kurban: Teslimiyet ve Paylaşımın Adı”, Diyanet Aylık Dergi, Ekim 2013, s. 43
“Yaz Kur’an Kursları ve Önemi”, Diyanet Aylık Dergi, Haziran 2014, s. 39
“Geçmişten Günümüze Diyanet İhtisas Eğitimi”, Diyanet Aylık Dergi, Eylül 2014, s. 52
“İlim ve Din Hizmetine Adanmış Bir Ömür Ahmet Hamdi Akseki”, Diyanet Aylık Dergi, Kasım 2014, s. 62
“İnsanlığı Tehdit Eden Büyük Tehlike: Dünyevileşme ve Serüveni, Diyanet Aylık Dergi, Aralık 2014, s. 48
“Müslümanlar ve Dünyevileşme”, Diyanet Aylık Dergi, Şubat 2015, s. 56
“İnsanlığın En Eski Bayramı NEVRUZ”, Diyanet Aylık Dergi, Mart 2015, s. 54
“Hoş geldin Ya Şehr-i Ramazan”, Yeni Şafak, 18 Haziran 2015
“Oruç: Bizden öncekilere de farz kılınan ibadet”, Yeni Şafak, 19 Haziran 2015
“Ramazan: En büyük ibadet ayı”, Yeni Şafak, 20 Haziran 2015
“Oruç ve sabır”, Yeni Şafak, 21 Haziran 2015
“Kur’an ayında yaz Kur’an kursları”, Yeni Şafak, 22 Haziran 2015
“Ramazan ve Kur’an”, Yeni Şafak, 23 Haziran 2015
“Vakit iyilik vakti, bu Ramazan ve her zaman (ı)”, Yeni Şafak, 24 Haziran 2015
“Vakit iyilik vakti, bu Ramazan ve her Ramazan (II)”, Yeni Şafak, 25 Haziran 2015
“İyiliği emir kötülükten nehiy”, Yeni Şafak, 26 Haziran 2015
“Emaneti yerine getirmek”, Yeni Şafak, 27 Haziran 2015
“Ali Ulvi Kurucu’nun Hâtırâları’ndan birkaç hâtırâ”, Yeni Şafak, 28 Haziran 2015
“Müslümanların dünyevîleşme ile imtihanı (I)”, Yeni Şafak, 29 Haziran 2015
“Müslümanların dünyevileşme ile imtihanı (II)”, Yeni Şafak, 30 Haziran 2015
“Müslümanların ihtiyaçlarını karşılamak”, Yeni Şafak, 01 Temmuz 2015
“Helal lokma helal kazanç”, Yeni Şafak, 02 Temmuz 2015
“Aranızda selâmı yayınız”, Yeni Şafak, 03 Temmuz 2015
“Nefis terbiyesi”, Yeni Şafak, 04 Temmuz 2015
“Kur’an’da şükür kavramı”, Yeni Şafak, 05 Temmuz 2015
“Allah’a şükreden kul olabilmek”, Yeni Şafak, 06 Temmuz 2015
“Af ve mağfiret günlerinde tevbe ve istiğfar”, Yeni Şafak, 07 Temmuz 2015
“Paylaşma ve yardımlaşmanın zirve noktası: Zekat”, Yeni Şafak, 08 Temmuz 2015
“Duanın anlam ve önemi”, Yeni Şafak, 09 Temmuz 2015
“Duanın gücü, usul ve esasları”, Yeni Şafak, 10 Temmuz 2015
“Çağın hastalığı: Gıybet”, Yeni Şafak, 11 Temmuz 2015
“Kur’an’da mü’minlerin en önemli bazı vasıfları”, Yeni Şafak, 12 Temmuz 2015
“Bir ömre bedel Kadir Gecesi”, Yeni Şafak, 13 Temmuz 2015
“Meleklerin Görevleri”, Yeni Şafak, 14 Temmuz 2015
“Sevgi Medeniyeti İslam ve Batının İslamofobia Tutkusu (I)”, Yeni Şafak, 15 Temmuz 2015
“Sevgi Medeniyetini Kuran İslam” ve Batı’nın İslamofobia Tutkusu (II)”, Yeni Şafak, 16 Temmuz 2015
“Sayılı günler” bitti, bugün bayram”, Yeni Şafak, 17 Temmuz 2015
“Bayram: İlk ödül”, Yeni Şafak, 18 Temmuz 2015
“Bayramın aile bağlarının kuvvetlenmesine katkısı”, Yeni Şafak, 19 Temmuz 2015
“Haccın Evrensel Boyutu”, Diyanet Aylık Dergi, Eylül 2015, 297, s.33-37
“PORTRE: Prof. Dr. Mehmet Erkal Hocamın Ardından”, Diyanet Aylık Dergi, Kasım 2015, 299, s.74-75
“Tecrübe Paylaşımı Bağlamında Diyanet İşleri Başkanlığı Heyetinin Suudi Arabistan Ziyareti”, Diyanet Aylık Dergi, Ocak 2016, 301, s.40-43
“Geçmişten Geleceğe İftar Sofraları”, Türkiye Diyanet Vakfı İyilik Dergisi, Nisan-Haziran 2016, Sayı: 121, s.16-20
“Kuran eğitimi ve Yaz Kur’an kursları”, Yeni Şafak, 21 Haziran 2016
“Mesih/Mehdi Beklentisi ve İstismarı”, Diyanet Aylık Dergi, Eylül 2016, Sayı: 309, s.42-45
Web Site: http://www.alierbas.com.tr
